"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ" Ιδεολογικά |
|||||
|
ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΡΙΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ "ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ"
ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
Στην εφημερίδα Πριν (27.1.2002) μία κ. Eλευθερία Γ. Ψυχογιού δημοσίευσε τρίστηλο άρθρο, που προδίδει παχυλή άγνοια, προκατάληψη απαράδεκτη για την εποχή μας και γι αυτό αδυναμία να κατανοήσει πνευματικά μεγέθη. Eπιγράφει το άρθρο «Eχθροί της γνώσης οι Tρεις Iεράρχες» και με έξι χωρία πατερικά θέλει να δείξει πως οι Iεράρχες-Πατέρες μισούσαν τον ελληνισμό. Για μεγάλη ατυχία όμως της αρθρογράφου τα δύο χωρία του ιερού Xρυσοστόμου αφορούν: το ένα το γεγονός ότι ένα ιερό βιβλίο δεν αρκεί για να κάνει χώρο ιερό ένα ειδωλολατρικό ναό, όπως του Σέραπη στην Aλεξάνδρεια (Patrologia Grγca, τ. 48, 851-852). Tο άλλο τονίζει ότι «τα δόγματα», οι λύσεις που σε μεγάλα προβλήματα δίνουν οι έλληνες φιλόσοφοι είναι εσφαλμένες και πρέπει να απορρίπτονται από τους χριστιανούς (PG, τ. 59, 369-370). Tο τρίτο χωρίο, επίσης του Xρυσοστόμου, απλά συνιστά οι χριστιανοί να παίρνουν ονόματα προφητών-δικαίων και μαρτύρων χριστιανών. Tο τέταρτο χωρίο δεν κατάλαβε η αδιάβαστη αρθρογράφος ότι δεν αφορά στον Iωάννη Xρυσόστομο. Tα δύο τελευταία χωρία δεν είναι του M. Bασιλείου, όπως νομίζει η αρθρογράφος, αλλά προέρχονται από ψευδεπίγραφο έργο. Eδώ γίνεται κυρίως λόγος για τη σοφιστική δύναμη, την οποία και κάθε ιλληνας φιλόσοφος θα στηλίτευε. H αρθρογράφος νομίζει εσφαλμένα ότι το Σεράπειο ήταν η βιβλιοθήκη της Aλεξάνδρειας και ότι ο Xρυσόστομος συνετέλεσε στον αφανισμό της. Όμως, μόνο μέρος της βιβλιοθήκης βρισκόταν απλώς κοντά στο Σεράπειο και καταστράφηκε - κάηκε το 47 π.X. Στο Σεράπειο απλώς υπήρχαν κάποια ιερά βιβλία και ο Πτολεμαίος φρόντισε να τοποθετηθεί εκεί και η Παλαιά Διαθήκη. O Έλληνας αυτός είχε ευρύτητα σκέψεως που λείπει από τους σύγχρονους Έλληνες.
Δεν διάβασε, φαίνεται, η αρθρογράφος ότι έργα των ελλήνων φιλοσόφων και ποιητών αντιγράφονταν, για να διασωθούν, από εκκλησιαστικούς άνδρες και μάλιστα οργανωμένα scriptoria Mοναστηριών. Kαι, προφανώς, δεν άκουσε ποτέ ότι εκκλησιαστικοί άνδρες (π.χ. ο Mητροπολίτης Eυχαϊτων Iωάννης Mαυρόπους) αναζωπύρωσαν στο Bυζάντιο τις σπουδές, που βάση τους είχανε την ελληνική γενική παιδεία. Kαι ούτε της είπε κάποιος ότι σε ναούς Mοναστηριών είναι ιστορημένοι - ζωγραφισμένοι και πολλοί έλληνες σοφοί. Oι εκκλησιαστικοί άνδρες τιμούσαν πάντοτε την ελληνική παιδεία και την προωθούσαν, μολονότι απέρριπταν ριζικά την ειδωλολατρία και τον πανσεξουαλισμό που ενίοτε υπήρχε σε σχετικά κείμενα. Eίναι μέγα και πολυσήμαντο το γεγονός ότι όλη η θεολογική σκέψη του χριστιανισμού δομήθηκε με την ορολογία και το πνευματικό κλίμα της ελληνικής διανόησης. Aπορεί κανείς πώς βρίσκονται Έλληνες να στενοχωρούνται για όλ αυτά.
Eίναι πολύ χαρακτηριστικό ότι ο Xρυσόστομος, υποψιαζόμενος ότι κάποιοι θα τον κατηγορούσαν για περιφρονητή της ελληνικής παιδείας, εξηγεί. Δεν λέω να καταστρέψουμε τα σχολεία' λέω ότι εκεί δεν πρέπει να καταστρέφονται οι αρετές, ότι
η σωφροσύνη να συνυπάρχει με την παιδεία (PG 47, 367). Δεν εμποδίζω, λέει αλλού, την παιδεία (που ήταν ελληνική, αλλά εμποδίζω το να χωρίζεται η παιδεία από τη σωφροσύνη (PG, 62, 152). Bλ. και 61, 37 και 301, όπου επαινεί φιλοσόφους). Tέλος: φοβερό ν αντιμετωπίζει κανείς με άγνοια και με προκατάληψη ζητήματα
Eλληνισμού και Oρθοδοξίας.
Oμότιμος Kαθηγητής της Θεολογικής
|