Πολιτικό καφενείο

"Ο Μεγάλος Ανατολικός"

Βολές στην επικαιρότητα

Πρότεινε αυτήν την σελίδα 

Forum

Επικοινωνία

Βιβλίο επισκεπτών

Συνεργάτες

Σύνδεσμοι

  Webmaster: Δημήτρης  

Ανάλυση οθόνης 800Χ600   

Οργάνωση θεμάτων: Βήχος Παναγιώτης   

  Καθημερινή ανανέωση.                                         Αποστολή άρθρων στην: Συντακτική επιτροπή                 Τελευταία ενημέρωση 09 Σεπ 2002

 

Θέμα

Διάφορες Απόψεις Επισκεπτών μας

 

 

 

 

Αρχείο

 

 

Κεντρική Σελίδα

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΙΑΝΟΥ

ΣΥΝΘΕΣΑΙΖΕΡ

Για μικρούς, αρχάριους

Για μεγάλους, προχωρημένους

ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

ΓΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΚΜΑΘΗΣΗ

Από τον Μουσικοσυνθέτη

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΗΧΟ

τηλ. 0109515573 κινητό 0946205678

Δημοσθένους 115 Καλλιθέα 17672

 

Ο ΤΡΟΤΣΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ"

ΕΙΣΑΓΩΓΗ                      

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην υπόθεση της «17 Νοέμβρη» έφεραν ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα της «ατομικής τρομοκρατίας». Η κίτρινη δημοσιογραφία συντονισμένα επιχειρεί, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η υπόθεση της 17Ν, να συνδέσει την «ατομική τρομοκρατία» με την αριστερά και ειδικότερα με την πολιτική παράδοση του Τρότσκι. Επίσης επιχειρεί να πείσει ότι κάθε πρόταγμα ανατροπής της σάπιας καπιταλιστικής κοινωνίας, κάθε έκκληση για επαναστατικό αγώνα ενάντια της οδηγεί αναπόφευκτα στην «ατομική τρομοκρατία» και, κατά συνέπεια, οφείλει να ποινικοποιηθεί ως υποκινητής της.

Σε αυτήν εδώ την μπροσούρα περιέχονται τέσσερα κείμενα του Τρότσκι σχετικά με την «ατομική τρομοκρατία», μέσα από τα οποία αναδεικνύεται, με σαφή και αδιαμφισβήτητο τρόπο, η θέση των επαναστατών μαρξιστών πάνω στο ζήτημα. Τα κείμενα αυτά έχουν γραφτεί σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, καλύπτοντας μια χρονική περίοδο τριών δεκαετιών, από το 1909 έως το 1939, με αφορμή διαφορετικά γεγονότα. Παρόλα αυτά η θέση του Τρότσκι απέναντι στο ζήτημα, όπως προβάλλει μέσα από αυτά, είναι σταθερή και, από το πρώτο έως το τελευταίο, αυτή δεν έχει αναθεωρηθεί στο ελάχιστο. Ο Τρότσκι διατυπώνει τις κλασικές απόψεις του μαρξισμού για την «ατομική τρομοκρατία», τις οποίες υποστήριξαν ο Μαρξ, ο Ένγκελς και ο Λένιν.

Τα τέσσερα κείμενα αυτής της μπροσούρας συμπληρώνουν το ένα το άλλο, καθώς φωτίζουν διαφορετικές πτυχές του ζητήματος «ατομική τρομοκρατία».

Το πρώτο κείμενο, με τίτλο «Γιατί οι μαρξιστές αντιτίθενται στην ατομική τρομοκρατία;», έχει γραφτεί το 1911, ύστερα από παράκληση του ηγέτη της αυστριακής σοσιαλδημοκρατίας, Άντλερ. Εκείνη την εποχή είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται μέσα στο αυστριακό προλεταριάτο λογικές ατομικής τρομοκρατίας και ο Τρότσκι, με αυτό το κείμενο, επιχειρεί να τις καταπολεμήσει. Είναι ένα κείμενο, το οποίο αποτελεί μία γενική τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα, από την πλευρά του επαναστατικού μαρξισμού. Ο Τρότσκι ξεκινάει επισημαίνοντας ότι με τον όρο «τρομοκρατία» οι αστοί χαρακτηρίζουν δύο διαφορετικά πράγματα: τη μαζική κινητοποίηση και τους αγώνες της εργατικής τάξης, από την μία, και την πρακτική της ατομικής βίας μεμονωμένων προσώπων ή μικρών συνωμοτικών ομάδων, από την άλλη.

Ο επαναστατικός μαρξισμός σαφέστατα υποστηρίζει και προωθεί τους μαζικούς αγώνες της εργατικής τάξης, οι οποίοι όντως μπορούν να ενσπείρουν τον τρόμο στους καπιταλιστές, καθώς μόνο αυτή η τάξη, και, και ιδιαίτερα το βιομηχανικό προλεταριάτο, μπορεί να ανατρέψει τον καπιταλισμό.

 

«Τρομοκρατία» με την απειλή απεργίας ή με την πραγματική της διεξαγωγή είναι κάτι που μόνο οι βιομηχανικοί και οι αγροτικοί εργάτες μπορούν να πράξουν. Η κοινωνική σημασία μιας απεργίας εξαρτάται άμεσα, πρώτον, από το μέγεθος της επιχείρησης ή τον κλάδο της βιομηχανίας, που αυτή επηρεάζει, και, δεύτερον, από το βαθμό στον οποίον οι εργάτες, που παίρνουν μέρος σε αυτήν, είναι οργανωμένοι, πειθαρχημένοι και έτοιμοι για δράση. Αυτό ακριβώς ισχύει τόσο στην περίπτωση της πολιτικής όσο και στην περίπτωση της οικονομικής απεργίας. Εξακολουθεί να είναι μια μορφή πάλης που απορρέει άμεσα από το ρόλο του προλεταριάτου στην παραγωγή, μέσα στην σύγχρονη κοινωνία».

_Λ. Τρότσκι, Γιατί οι μαρξιστές αντιτίθενται στην ατομική τρομοκρατία; 1911

Εκείνο, όμως, με το οποίο οι επαναστάτες μαρξιστές είναι αντίθετοι και αυτό που ο Τρότσκι αντιπαλεύει, είναι η λογική της ατομικής βίας. Για τον Τρότσκι το βασικό επιχείρημα κατά αυτής της λογικής είναι ότι η ατομική βία υποτιμάει τον ρόλο των μαζών. Η μαζική κινητοποίηση της εργατικής τάξης, π.χ. σε μία απεργία, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο της ταξικής της συνείδησης και, συνακόλουθα, του πολιτικού της επιπέδου. Αντίθετα μία πράξη ατομικής τρομοκρατίας, αν και κάτω από ορισμένες πολιτικές περιστάσεις, μπορεί να σπείρει προσωρινή σύγχυση στους αστούς, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αμφισβητήσει σοβαρά τον καπιταλισμό. Απεναντίας σπέρνει περισσότερη σύγχυση και αυταπάτες στους εργάτες καθώς τους προσφέρει λανθασμένη πολιτική εκπαίδευση:

Όμως, είναι πολύ βαθύτερη η σύγχυση που δημιουργείται, μέσα στους κόλπους των ίδιων των εργατικών μαζών, από μια τρομοκρατική ενέργεια. Εάν είναι αρκετό να εξοπλιστεί κανείς με ένα πιστόλι, για να πετύχει το σκοπό του, τότε γιατί να χρειαζόμαστε όλη αυτήν την προσπάθεια του ταξικού αγώνα; Αν μια μικρή ποσότητα μπαρουτιού και λίγο μολύβι είναι αρκετά, για να εξοντώσει κανείς τον εχθρό, τότε προς τι χρειαζόμαστε την ταξική οργάνωση; Αν μπορούμε να κατατρομοκρατήσουμε πρόσωπα που κατέχουν ανώτατες θέσεις, με τον κρότο των εκρήξεων, τότε σε τι χρειαζόμαστε το κόμμα; Σε τι χρειάζονται οι συγκεντρώσεις, η ζύμωση των μαζών και οι εκλογές, όταν μπορεί κανείς, τόσο εύκολα, να σκοπεύσει εναντίον των υπουργικών θώκων από τη γαλαρία του κοινοβουλίου;

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Μετά από αυτά, η θέση που παίρνει είναι ξεκάθαρη:

Κατά τη γνώμη μας, η ατομική τρομοκρατία είναι απορριπτέα, ακριβώς επειδή υποτιμά το ρόλο των μαζών και τη δική τους συνειδητοποίηση, τις πείθει να αποδεχτούν την ιδέα ότι είναι ανίσχυρες και στρέφει την προσοχή και τις ελπίδες τους σε έναν μεγάλο εκδικητή και ελευθερωτή, ο οποίος, κάποια μέρα, θα έρθει και θα εκπληρώσει την αποστολή του.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Επίσης, η αποτυχημένη τακτική της ατομικής τρομοκρατίας έγκειται στο ότι οι δολοφονίες μεμονωμένων προσώπων που προέρχονται από την άρχουσα τάξη ή τους πολιτικούς της εκπροσώπους δεν μπορούν να οδηγήσουν στην εξάλειψη της ίδιας της αστικής τάξης και του καπιταλιστικού συστήματος.

Μια απεργία, ακόμη και μετρίων διαστάσεων, έχει κοινωνικές συνέπειες: ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των εργατών, ανάπτυξη των συνδικάτων και, όχι σπάνια, ακόμη και βελτίωση της τεχνολογίας στην παραγωγή. Η δολοφονία ενός ιδιοκτήτη εργοστασίου προκαλεί συνέπειες μονάχα αστυνομικής φύσεως ή μια αλλαγή του ιδιοκτήτη, η οποία στερείται κάθε κοινωνικής σημασίας.

Το αν μια τρομοκρατική απόπειρα, ακόμη και να είναι «επιτυχημένη», θα προκαλέσει σύγχυση στην άρχουσα τάξη, εξαρτάται από τις συγκεκριμένες πολιτικές περιστάσεις. Εν πάση περιπτώσει, η σύγχυση μπορεί να είναι μονάχα προσωρινή. Το καπιταλιστικό κράτος δεν στηρίζεται στους υπουργούς της κυβέρνησης και δεν μπορεί να σκοτωθεί μαζί τους. Οι τάξεις, τις οποίες αυτό υπηρετεί, θα βρίσκουν πάντα καινούργιους ανθρώπους, ενώ ο μηχανισμός παραμένει άθικτος και συνεχίζει τη λειτουργία του.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Το αποτέλεσμα τέτοιου είδους ενεργειών είναι ο πολιτικός αποπροσανατολισμός των λαϊκών μαζών και η όξυνση της κρατικής καταστολής απέναντι στο μαζικό κίνημα και τις οργανώσεις της αριστεράς με αφορμή την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας».

Οι αναρχικοί προφήτες της «έμπρακτης προπαγάνδας» μπορούν να λένε ότι θέλουν σχετικά με την εξυψωτική και διεγερτική επίδραση των τρομοκρατικών ενεργειών πάνω στις μάζες. Η θεωρητική μελέτη και η πολιτική πείρα αποδεικνύουν το αντίθετο. Όσο «αποτελεσματικότερες» είναι οι τρομοκρατικές ενέργειες, όσο μεγαλύτερο αντίχτυπο έχουν, όσο περισσότερο η προσοχή των μαζών επικεντρώνεται επάνω τους, τόσο περισσότερο μειώνεται το ενδιαφέρον των μαζών για την αυτοοργάνωση και την αυτοεκπαίδευσή τους.

Όμως, ο καπνός από την έκρηξη διαλύεται, ο πανικός ξεθυμαίνει, ο διάδοχος του δολοφονημένου υπουργού κάνει την εμφάνισή του, η ζωή μπαίνει ξανά στους παλιούς της ρυθμούς, ο τροχός της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης γυρίζει όπως και προηγουμένως. Μόνο η αστυνομική καταστολή γίνεται πιο άγρια και πιο ξετσίπωτη. Το αποτέλεσμα είναι ότι τη θέση των ελπίδων που δημιουργήθηκαν και της διέγερσης που προκλήθηκε τεχνητά την παίρνουν η απογοήτευση και η αδιαφορία.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Η λογική της ατομικής βίας και ο επαναστατικός μαρξισμός έχουν, όμως, μία βαθύτερη διαφορά. Οι οπαδοί της ατομικής βίας αντιμετωπίζουν την επανάσταση με ένα μηχανιστικό τρόπο, καθώς πιστεύουν ότι αυτή μπορεί να προκληθεί απλά και μόνο χάρη στην εφαρμογή ενός έξυπνου προγράμματος δυναμικών ενεργειών, οι οποίες θα κινητοποιήσουν τις μάζες. Οι μαρξιστές θεωρούν ότι μια επανάσταση μπορεί να ξεσπάσει ως αποτέλεσμα κοινωνικών διεργασιών, ως το ανώτερο προϊόν της ίδιας της πάλης των τάξεων και όχι ως συνέπεια της ένοπλης τρομοκρατικής δράσης ενός οργανωμένου πολιτικού κύκλου, ο οποίος είναι αποκομμένος από τις μάζες. Ο μαρξισμός πρεσβεύει ότι η απελευθέρωση της εργατικής τάξης θα είναι το έργο της ίδιας της τάξης και όχι έργο μιας μικρής τρομοκρατικής ομάδας, η οποία επιδιώκει να υποκαταστήσει τις εργαζόμενες μάζες. Παραπέρα, η επιτυχία της επανάστασης, η κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της, εξαρτάται από την καθοδήγηση ενός μαζικού επαναστατικού προλεταριακού κόμματος, το οποίο απαρτίζεται από την πολιτική πρωτοπορία των ίδιων των εργατών. Η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, στη Ρωσία, -η μόνη επιτυχημένη προλεταριακή επανάσταση, μέχρι τις μέρες μας- απέδειξε ότι οι εργαζόμενες και εκμεταλλευόμενες μάζες μπορούν να φθάσουν μέχρι τη νίκη μονάχα με τη δική τους κινητοποίηση, κάτω από την πολιτική ηγεσία ενός επαναστατικού εργατικού κόμματος, το οποίο για ένα ολόκληρη διάσημα συμμετείχε ενεργά στο εργατικό κίνημα και ασκούσε συστηματική σοσιαλιστική ζύμωση και προπαγάνδα. Αυτός είναι και ο μοναδικός πολιτικά ορθός και ιστορικά δικαιωμένος δρόμος για την ανατροπή του συστήματος.

Ο Τρότσκι, τέλος, διαχωρίζεται κάθετα από όλους τους υποκριτές ηθικολόγους, οι οποίοι καταδικάζουν την ατομική τρομοκρατία επικαλούμενοι την «αξία της ανθρώπινης ζωής» της, μονάχα για να διασώσουν το σύστημα της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης.

Δεν υπάρχει λόγος να επιμείνουμε ότι η σοσιαλδημοκρατία δεν έχει τίποτα κοινό με εκείνους τους πουλημένους ηθικολόγους, οι οποίοι, απαντώντας σε κάθε τρομοκρατική ενέργεια, κάνουν βαρύγδουπες δηλώσεις για την «απόλυτη αξία» της ανθρώπινης ζωής. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που, σε άλλες περιπτώσεις, στο όνομα άλλων απολύτων αξιών -παραδείγματος χάριν, η τιμή του έθνους ή το γόητρο του μονάρχη- είναι έτοιμοι να σπρώξουν εκατομμύρια ανθρώπους στην κόλαση του πολέμου.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Η αντίθεση του μαρξισμού στην ατομική τρομοκρατία δεν απορρέει ούτε από ειρηνιστικές αντιλήψεις, οι οποίες καταδικάζουν τη βία στο σύνολό της, ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη που την ασκεί, ούτε από ρεφορμιστικές απόψεις περί κοινοβουλευτικού δρόμου προς το σοσιαλισμό. Οι μαρξιστές θεωρούν ότι ο μεγαλύτερος τρομοκράτης είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο ασκεί μια συστηματική τρομοκρατία πάνω σε δισεκατομμύρια ανθρώπους με την εκμετάλλευση, την πείνα και τον πόλεμο. Οι αστοί ηθικολόγοι είναι έτοιμοι να καταδικάσουν τη δολοφονία ενός καπιταλιστή, για να ανεχθούν την ασύδοτη τρομοκρατική δράση των ιμπεριαλιστικών κυβερνήσεων σε βάρος ολόκληρων λαών, τη στυγνή εκμετάλλευση των χωρών του «τρίτου κόσμου», η οποία οδηγεί σε ανείπωτη αθλιότητα και μαζική λιμοκτονία, και να συγκαλύψουν την εξόντωση εκατομμυρίων ανθρώπων σε πολέμους για τα συμφέροντα μιας χούφτας καπιταλιστών. Οι κομμουνιστές διακηρύσσουν ότι το αστικό κράτος, με την αστυνομία και το στρατό του, είναι ένας μηχανισμός οργανωμένης βίας και τρομοκρατίας εναντίον των εκμεταλλευομένων, ο οποίος βρίσκεται στα χέρια της αστικής τάξης. Αγωνίζονται για τη συντριβή της αστικής κρατικής μηχανής και την εγκαθίδρυση της εξουσίας των εργατικών συμβουλίων και υποστηρίζουν απερίφραστα την οργανωμένη βία των προλεταριακών μαζών και του εργαζόμενου λαού εναντίον των εκμεταλλευτών τους. Ο Λέων Τρότσκι ανέλυσε με σαφήνεια το ζήτημα αυτό, στηριζόμενος στην πείρα του εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία, την περίοδο 1919-1921, στο έργο του «Τρομοκρατία και Κομμουνισμός», δικαιώνοντας πολιτικά, ιστορικά και ηθικά την «κόκκινη τρομοκρατία» των σοβιετικών μαζών απέναντι στις στρατιωτικές δυνάμεις της τσαρικής και ιμπεριαλιστικής αντίδρασης, οι οποίες επεδίωκαν την παλινόρθωση της εξουσίας των καπιταλιστών και των γαιοκτημόνων.

Το δεύτερο κείμενο της μπροσούρας, με τίτλο «Η χρεοκοπία της τρομοκρατίας» αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου κειμένου, του «Η υπόθεση Άζεφ», το οποίο γράφτηκε το 1909. Ο Άζεφ, ηγέτης του στρατιωτικού σκέλους των εσέρων, ενός ρωσικού κόμματος που υιοθετούσε την ατομική τρομοκρατία ως μορφή πάλης, αποκαλύφθηκε ότι ήταν πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών του τσάρου. Η υπόθεση Άζεφ είναι η κλασική περίπτωση διάβρωσης μιας οργάνωσης ατομικής τρομοκρατίας από μυστικές υπηρεσίες. Σε αυτό το κείμενο, όμως, ο Τρότσκι εστιάζει στα πολιτικά συμπεράσματα που βγαίνουν από την υπόθεση Άζεφ. Η ριζοσπαστική διανόηση στη Ρωσία είχε παραδοσιακά δεσμούς με την ατομική τρομοκρατία. Τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ήταν το κίνημα των ναρόντνικων εκείνο το οποίο, στην πάλη του κατά του τσαρισμού, στράφηκε σε ενέργειες ατομικής τρομοκρατίας. Το κίνημα εκείνο, απέναντι στο οποίο έχει διεξάγει πολεμική ο Λένιν με το βιβλίο του «Τι είναι οι φίλοι του λαού και γιατί πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες», αναπτύχθηκε σε μία καθυστερημένη αγροτική χώρα με πολυάριθμούς χωρικούς, μικρή εργατική τάξη, μια πολιτική εξουσία χωρίς ριζωμένους μηχανισμούς κοινωνικής συναίνεσης και μία ριζοσπαστική διανόηση. Την εποχή, όμως, που γράφει ο Τρότσκι η κατάσταση έχει ήδη αλλάξει. Η εκρηκτική ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία έχει δημιουργήσει μια ρωμαλέα εργατική τάξη η οποία, το 1905, κάνει και την πρώτη της επανάσταση. Τη σκυτάλη της τακτικής της ατομικής τρομοκρατίας την έχουν παραλάβει από τους ναρόντνικους οι εσέροι, οι οποίοι φροντίζουν να την προσαρμόσουν στα νέα κοινωνικά δεδομένα. Οι εσέροι, σε αντίθεση με τους ναρόντνικους, προπαγανδίζουν την ατομική τρομοκρατία ως μία μορφή πάλης που θα πρέπει να διεξάγεται παράλληλα με την πάλη της των λαϊκών μαζών. Οι εσέροι προτείνουν μία στρατηγική που, αν ο ένας πυλώνας της είναι η παρέμβαση μέσα στις μάζες, ο άλλος είναι μία σειρά από πράξεις ατομικής βίας. Ο Τρότσκι απορρίπτει με κατηγορηματικό και σαφή τρόπο κάθε τέτοια λογική. Σε καμία περίπτωση η ατομική τρομοκρατία δεν μπορεί να συνδυαστεί, με οποιονδήποτε τρόπο, με την παρέμβαση μέσα στην εργατική τάξη. Ο λόγος είναι απλός:

Ωστόσο, η τρομοκρατία είναι μια τόσο «απόλυτη» μορφή πάλης, ώστε να μην αρκείται σε ένα περιορισμένο και δευτερεύοντα ρόλο μέσα στο κόμμα.

_Λ. Τρότσκι, Η χρεωκοπία της τρομοκρατίας, 1909

Πιο συγκεκριμένα:

Από την ίδια της την ουσία η τρομοκρατία απαιτεί μια τέτοια συμπυκνωμένη ενέργεια για τη «μεγάλη στιγμή», μια τέτοια υπερεκτίμηση του προσωπικού ηρωισμού και, τελικά, μια τέτοια «ερμητική» συνωμοτικότητα, ώστε -αν όχι λογικά, τότε ψυχολογικά- να αποκλείει ολοκληρωτικά τη ζύμωση και την οργανωτική δουλειά μέσα στις μάζες... Για τους τρομοκράτες, μέσα σε ολόκληρο το πεδίο της πολιτικής υπάρχουν μόνο δύο κεντρικές εστίες: η κυβέρνηση και η ένοπλη οργάνωση.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Μία οργάνωση, όπως οι εσέροι, η οποία ασκεί ατομική τρομοκρατία, αποδεικνύεται ευάλωτη στις προβοκάτσιες των μυστικών υπηρεσιών. Το σύνολο της πολιτικής της δουλειάς μπορεί να καταστραφεί χάρη σε μία και μόνο τέτοια προβοκάτσια, επειδή:

Ανεξάρτητα από το είδος του δευτερεύοντα ρόλου, στον οποίο τοποθετείται η τρομοκρατία από τους θεωρητικούς της «σύνθεσης», που προέρχονται από το κόμμα [των σοσιαλεπαναστατών], στην πραγματικότητα, αυτή καταλαμβάνει μια ιδιαίτερα τιμητική θέση. Το ένοπλο σκέλος, το οποίο η επίσημη κομματική ιεραρχία τοποθετεί κάτω από την Κεντρική Επιτροπή, αποδεικνύεται αναπόφευκτα ότι, τελικά, βρίσκεται πάνω από αυτήν, πάνω απ’ όλο το κόμμα και από ολόκληρη τη δουλειά του, μέχρι τη στιγμή που η σκληρή μοίρα τη θέτει κάτω από τον έλεγχο της πολιτικής αστυνομίας.

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για το οποίο η κατάρρευση του ένοπλου σκέλους [του κόμματος των σοσιαλεπαναστατών], ως αποτέλεσμα μιας συνωμοσίας της αστυνομίας, αναπόφευκτα συνεπάγεται και την πολιτική κατάρρευση του ίδιου του κόμματος.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Το τρίτο κείμενο αυτής της μπροσούρας, με τίτλο «Η τρομοκρατία και το σταλινικό καθεστώς», απέχει χρονικά σχεδόν τρεις δεκαετίες από τα δύο προηγούμενα και έχει γραφτεί με αφορμή τη δολοφονία, του Κίρωφ, ο οποίος υπήρξε ηγετικό στέλεχος του σταλινοποιημένου Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Οι σταλινικοί κατήγγειλαν ως ηθικό αυτουργό και οργανωτή της δολοφονίας του Κίρωφ τον Τρότσκι και, μέσα από μία σειρά στημένων δικών, τις δίκες της Μόσχας, στις οποίες σύρθηκαν στο ειδώλιο, δικάστηκαν με χαλκευμένες κατηγορίες, καταδικάστηκαν μετά από στημένες καταθέσεις και εκτελέστηκαν ιστορικά στελέχη του μπολσεβίκικου κόμματος. Ο Τρότσκι σε αυτό του το κείμενο απαντάει στη «λάσπη» των σταλινικών, οι οποίοι του χρεώνουν την προσφυγή σε ενέργειες ατομικής τρομοκρατίας στη μεταξύ τους διαμάχη. Το κείμενο ξεκινάει με μία συνολική και σαφή τοποθέτηση-αποσαφήνιση για το αν οι επαναστάτες μαρξιστές υπάρχει περίπτωση να υιοθετήσουν την τρομοκρατία ως μορφή πάλης κάτω από τις ιδιαίτερες πολιτικές συνθήκες ενός αυταρχικού καθεστώτος. Ο Τρότσκι είναι κατηγορηματικά απορριπτικός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο:

Είναι εντελώς απαράδεκτο να τίθεται η τρομοκρατία που ασκεί μία δικτατορία εναντίον μιας αντιπολίτευσης στο ίδιο επίπεδο με την τρομοκρατία μιας αντιπολίτευσης εναντίον μιας δικτατορίας. Για την κυβερνώσα φατρία η προετοιμασία δολοφονιών μέσω ενός δικαστηρίου ή σε μια ενέδρα δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ζήτημα αστυνομικής τεχνικής. Σε περίπτωση αποτυχίας, μπορούν πάντα να θυσιαστούν κάποιοι κατώτεροι πράκτορες. Αντίθετα, από τη μεριά της αντιπολίτευσης, η τρομοκρατία προϋποθέτει τη συγκέντρωση όλων των δυνάμεων για την προετοιμασία τρομοκρατικών ενεργειών, γνωρίζοντας, εκ των προτέρων, ότι, ανεξάρτητα από την επιτυχία ή την αποτυχία τους, αυτές θα προκαλέσουν ως απάντηση το χαμό πολλών από τους καλύτερους ανθρώπους της. Η αντιπολίτευση δεν θα μπορούσε, με κανέναν τρόπο, να επιτρέψει στον εαυτό της μια τέτοια παράλογη σπατάλη δυνάμεων. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο -και όχι για οποιονδήποτε άλλον- η Κομμουνιστική Διεθνής δεν καταφεύγει σε τρομοκρατικές απόπειρες στις χώρες όπου υπάρχουν φασιστικές δικτατορίες. Η [Αριστερή] Αντιπολίτευση δεν είναι λιγότερο διατεθειμένη απ’ ό,τι η Κομιντέρν να ακολουθήσει αυτήν την πολιτική αυτοκτονίας.

_Λ. Τρότσκι, Η τρομοκρατία και το σταλινικό καθεστώς στη Σοβιετική Ένωση, 1937

Αν οι επαναστάτες μαρξιστές υπήρξαν αντίθετοι σε ενέργειες ατομικής τρομοκρατίας απέναντι σε στελέχη του τσαρισμού, προφανώς δεν μπορούν παρά να είναι αντίθετοι και σε τέτοιες ενέργειες, οι οποίες στρέφονται εναντίον στελεχών του εκφυλισμένου εργατικού κράτους:

Αν οι μαρξιστές έχουν καταδικάσει κατηγορηματικά την ατομική τρομοκρατία..., ακόμη κι όταν οι βολές της στρέφονταν εναντίον των πρακτόρων της κυβέρνησης του Τσάρου και της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, τότε θα καταδικάζουν ακόμη πιο αμείλικτα και θα απορρίψουν τον εγκληματικό τυχοδιωκτισμό των τρομοκρατικών ενεργειών, οποίες στρέφονται εναντίον των γραφειοκρατών εκπροσώπων του πρώτου εργατικού κράτους στην ιστορία.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Αλλού θα επισημάνει:

Οι πιο αυστηροί κώδικες δεν προσφέρουν τιμωρίες αρκετές για τους ιθύνοντες της Μόσχας και πρώτα- πρώτα για τον αρχηγό τους. Αν παρ’ όλα αυτά επιστήσαμε πάμπολλες φορές την προσοχή της σοβιετικής νεολαίας εναντίον της ατομικής τρομοκρατίας που γεννιέται τόσο εύκολα στη ρώσικη γη τη ζυμωμένη με αυθαιρεσία και βία δεν το κάναμε για λόγους ηθικούς μα από πολιτικούς υπολογισμούς.

Οι απελπισμένες πράξεις δεν αλλάζουν τίποτε από το σύστημα και το μόνο που κάνουν είναι να διευκολύνουν τους σφετεριστές στις αιματηρές καταστολές τους: Ακόμα και αν κριθούν από το πρίσμα της «εκδίκησης», οι τρομοκρατικές επιθέσεις δε θα μπορούσαν να μας δώσουν ικανοποίηση. Τι αξία θα είχε ο χαμός μιας δεκάδας από ανώτερους γραφειοκράτες μπροστά στα εγκλήματα της γραφειοκρατίας; Το ζήτημα είναι να ξεσκεπάσουμε τους εγκληματίες απέναντι στην συνείδηση της ανθρωπότητας και να τους ρίξουμε έπειτα στο σκουπιδαριό της Ιστορίας. Δεν μπορούμε να ικανοποιηθούμε με λιγότερα.

_Λ. Τρότσκι, Τα εγκλήματα του Στάλιν, 1937

Τελειώνοντας αυτό το κείμενο, ο Τρότσκι κάνει μία αποκαλυπτική παρατήρηση πάνω στην κοινή μήτρα του γραφειοκρατισμού και της τρομοκρατίας:

Η ατομική τρομοκρατία δεν είναι κατά βάθος παρά ο γραφειοκρατισμός γυρισμένος από την ανάποδη. Αυτόν τον κανόνα οι μαρξιστές δεν τον ανακάλυψαν χθες. Ο γραφειοκρατισμός δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στις μάζες και προσπαθεί να τις υποκαταστήσει. Η τρομοκρατία συμπεριφέρεται με έναν παρόμοιο τρόπο. Θέλει να χαρίσει την ευτυχία στις μάζες χωρίς τη δική τους συμμετοχή. Η σταλινική γραφειοκρατία δημιούργησε την αηδιαστική λατρεία του ηγέτη, προικίζοντας τους ηγέτες με θεϊκές ιδιότητες. Η λατρεία των «ηρώων» είναι, με τον ίδιο τρόπο, η θρησκεία της τρομοκρατίας, αλλά με ένα αρνητικό πρόσημο. Άνθρωποι, όπως ο Νικολάγιεφ, φαντάζονται ότι φτάνουν μερικοί ηγέτες οπλισμένοι με πιστόλια, για να πάρει διαφορετική τροπή η ιστορία. Οι κομμουνιστές-τρομοκράτες, ως μια ιδεολογική ομάδα, είναι γέννημα της σταλινικής γραφειοκρατίας, σάρκα από τη σάρκα της.

_Λ. Τρότσκι, ο.π.π.

Το τελευταίο κείμενο, με το οποίο κλείνει αυτή η μπροσούρα, αναφέρεται στην περίπτωση Γκρύνσπαν. Ο Γκρύνσπαν, ένας έφηβος 17 ετών, δολοφόνησε τον πρέσβη των ναζί στο Παρίσι ως διαμαρτυρία στον εντεινόμενο αντισημιτισμό του ναζιστικού καθεστώτος. Όχι μόνο ο αστικός τύπος αλλά και οι σταλινικοί εξαπέλυσαν μία χυδαία και υστερική καμπάνια λάσπης ενάντια στον έφηβο Γκρύνσπαν. Κατά την προσφιλή τακτική τους -αυτή της «πρακτορολογίας»- αφού τον κατήγγειλαν ως πράκτορα των ναζί και των τροτσκιστών (!) ταυτόχρονα, έτρεξαν να συνταχθούν πίσω από τη διεθνή νομιμότητα των αστών, φλερτάροντας με την ιδέα μίας διεθνούς συμφωνίας για έκδοση των «τρομοκρατών». Ο Τρότσκι, αφού ξεκαθαρίζει ότι ο Γκρύσπαν δεν είχε καμία σχέση με την 4η Διεθνή, όπως ισχυρίζονταν οι σταλινικοί λασπολόγοι, δεν διστάζει να διακηρύξει την ηθική αλληλεγγύη των επαναστατών μαρξιστών απέναντι σε αγωνιστές, οι οποίοι ορμώμενοι από δίκαια οργή καταφεύγουν σε τέτοιες πρακτικές, όπως ο Γκρύνσπαν.

Οι επαναστάτες μαρξιστές σταθερά αντιτάσσονται στην ατομική τρομοκρατία. Η αντίθεση τους αυτή είναι αντίθεση πολιτική, καθώς την θεωρούν αδιέξοδη και, σε τελική ανάλυση, ζημιογόνα για την υπόθεση της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης. Σε αυτό τους το αδιέξοδο, ομάδες που υιοθετούν την ατομική τρομοκρατία ως μορφή πάλης εύκολα γίνονται βορρά των μυστικών υπηρεσιών του κράτους. Παρόλα αυτά, σε αντίθεση με τη χυδαία «συνομωσιολογία» των σταλινικών, οι επαναστάτες μαρξιστές στέκονται σε μία πολιτική κριτική του φαινομένου. Αγωνιστές που επιλέγουν το δρόμο της ατομικής τρομοκρατίας, μπορεί, ενίοτε, να ωθούνται από αισθήματα δίκαιης οργής. Οι επαναστάτες μαρξιστές, παρότι σταθερά και κατηγορηματικά καταγγέλλουν την πολιτική τους πρακτική ως αδιέξοδη και επιζήμια, ως πολιτικά λανθασμένη, σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζονται με τις καταγγελίες της «τρομοκρατίας», οι οποίες προέρχονται από τους αστούς και μικροαστούς υποκριτές. Οι τελευταίες αποσκοπούν στο στιγματισμό και στην ποινικοποίηση, ως τρομοκρατικής, κάθε ενέργειας, κάθε δράσης που καταγγέλλει το άδικο και τρομοκρατικό για τους εργάτες σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς. Η καταγγελία της ατομικής τρομοκρατίας από τους επαναστάτες μαρξιστές αποσκοπεί στο να καταστεί σαφές στην εργατική τάξη με ποιο τρόπο θα πρέπει να διαχειριστεί τη δίκαιη οργή της, ώστε να απελευθερωθεί από τα δεσμά της.

Τροτσκιστικές Εκδόσεις

Αύγουστος 2002

10/09/2002

 

από Μάιο 2002

Γράψε μια λέξη