Πολιτικό καφενείο

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ - ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ: ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

Οι εργάτες, πριν απ΄ όλα, πρέπει στο διάστημα της σύγκρουσης, κι αμέσως ύστερα από τον αγώνα, να αντιδράσουν όσο το δυνατό περισσότερο στον αστικό κατευνασμό και ν΄ αναγκάσουν τους δημοκράτες να πραγματοποιήσουν τις σημερινές τρομοκρατικές απειλές τους. Πρέπει να δουλέψουν έτσι που να μην κατασταλεί ξανά, αμέσως μετά τη νίκη, ο άμεσος επαναστατικός αναβρασμός. Αντίθετα, πρέπει να τον διατηρήσουν όσο το δυνατόν πιο πολύ. Όχι μόνο δεν πρέπει ν΄ αντιδράσουν στις λεγόμενες ακρότητες, στα παραδείγματα της λαϊκής εκδίκησης ενάντια σε μισητά πρόσωπα ή δημόσια κτίρια, με τα οποία συνδέονται μόνο μισητές αναμνήσεις, όχι μόνο πρέπει ν΄ ανέχονται αυτά τα παραδείγματα, μα πρέπει να πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τους την καθοδήγησή τους.

Στο διάστημα του αγώνα και ύστερα απ΄ τον αγώνα πρέπει οι εργάτες, πλάι στις διεκδικήσεις των αστών δημοκρατών, να θέτουν σε κάθε ευκαιρία τις δικές τους διεκδικήσεις. Πρέπει να ζητήσουν εγγυήσεις για τους εργάτες, μόλις οι δημοκράτες αστοί ετοιμάζονται να πάρουν την κυβέρνηση στα χέρια τους. Πρέπει εν ανάγκη να αποσπάσουν με τη βία αυτές τις εγγυήσεις και γενικά να φροντίσουν ν΄ αναλάβουν οι νέοι κυβερνήτες την υποχρέωση να κάνουν όλες τις δυνατές παραχωρήσεις και υποσχέσεις, πράγμα που αποτελεί το πιό σίγουρο μέσο για να τους εκθέσουν. Γενικά, πρέπει με κάθε τρόπο να συγκρατήσουν όσο μπορούν τη μέθη της νίκης και τον ενθουσιασμό για τη νέα κατάσταση που σημειώνεται ύστερα από κάθε νικηφόρο αγώνα των πεζοδρομίων, με την ήρεμη και ψύχραιμη αντίληψη της κατάστασης και με την απροκάλυπτη δυσπιστία απέναντι στη νέα κυβέρνηση. Πρέπει, πλάι στις νέες επίσημες κυβερνήσεις, να εγκαθιστούν ταυτόχρονα δικές τους επαναστατικές εργατικές κυβερνήσεις, είτε με τη μορφή κοινοτικών διοικήσεων, κοινοτικών συμβουλίων, είτε με τη μορφή εργατικών λεσχών ή εργατικών επιτροπών, έτσι που οι αστικές δημοκρατικές κυβερνήσεις να χάσουν αμέσως όχι μονάχα το στήριγμά τους στους εργάτες, μα να αισθάνονται απ΄ τα πριν ακόμα ότι παρακολουθούνται και απειλούνται από εξουσίες που πίσω τους στέκεται όλη η μάζα των εργατών. Με μια λέξη: από την πρώτη στιγμή της νίκης, πρέπει η δυσπιστία τους να κατευθύνεται όχι πια ενάντια στο ως τα τώρα αντιδραστικό κόμμα, αλλά ενάντια στους ως τότε συμμάχους τους, ενάντια στο κόμμα που θέλει να εκμεταλλευθεί μονάχο του την κοινή νίκη.

2. Για να μπορέσουν όμως οι εργάτες να αντιταχθούν δραστήρια κι απειλητικά στο κόμμα αυτό, που η προδοσία του σε βάρος των εργατών θ΄ αρχίσει από την πρώτη ώρα της νίκης, πρέπει να είναι οπλισμένοι και οργανωμένοι. Ο εξοπλισμός ολόκληρου του προλεταριάτου με τουφέκια, με καραμπίνες, με κανόνια και πυρομαχικά πρέπει να πραγματοποιηθεί αμέσως, πρέπει να αντιδράσουμε στο ξαναζωντάνεμα της παλιάς αστικής πολιτοφυλακής που στρεφόταν ενάντια στους εργάτες. Εκεί όμως όπου δεν θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί αυτό, πρέπει οι εργάτες να προσπαθήσουν να οργανωθούν ανεξάρτητα σαν προλεταριακή φρουρά, με αρχηγούς εκλεγμένους απ΄ τους ίδιους και με δικά τους, από τους ίδιους εκλεγμένα επιτελεία, και να μπουν κάτω από τις διαταγές όχι της κρατικής εξουσίας, αλλά των επαναστατικών δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων που θάχουν επιβάλει οι εργάτες. Εκεί όπου θ΄απασχολούνται εργάτες για λογαριασμό του κράτους, πρέπει να επιβάλλουν τον εξοπλισμό τους και την οργάνωσή τους σε ένα ιδιαίτερο σώμα με αρχηγούς εκλεγμένους από τους ίδιους ή σαν τμήμα της προλεταριακής φρουράς. Τα όπλα και τα πυρομαχικά δεν πρέπει με κανένα πρόσχημα να παραδοθούν και στην ανάγκη κάθε προσπάθεια αφοπλισμού θα πρέπει να ματαιωθεί με τη βία. Εκμηδένιση της επιρροής των αστών δημοκρατών στους εργάτες, άμεση, ανεξάρτητη και ένοπλη οργάνωση των εργατών και επιβολή τέτοιων όρων που να δυσκολεύουν και να εκθέτουν όσο μπορεί πιο πολύ την προσωρινή αναπόφευκτη κυριαρχία της αστικής δημοκρατίας, αυτά είναι τα κύρια σημεία, που θα πρέπει νάχει υπόψη του το προλεταριάτο και επομένως και η Ένωση στο διάστημα της επερχόμενης εξέγερσης και ύστερα απ΄ αυτήν.

3. Μόλις θάχουν κάπως στερεωθεί οι νέες κυβερνήσεις, θ΄ αρχίσουν αμέσως τον αγώνα τους ενάντια στους εργάτες. Για να μπορέσουμε εδώ να αντιμετωπίσουμε γερά τους δημοκράτες μικροαστούς, χρειάζεται πριν απ΄ όλα οι εργάτες να είναι οργανωμένοι και συγκεντρωμένοι σε λέσχες. Ύστερα από την ανατροπή αυτών των κυβερνήσεων και μόλις αυτό γίνει οπωσδήποτε δυνατό, η Κεντρική Επιτροπή θα πάει στη Γερμανία, θα συγκαλέσει αμέσως ένα συνέδριο και θα υποβάλει σ΄ αυτό τις απαραίτητες προτάσεις για τη συγκέντρωση των εργατικών λεσχών κάτω από μια διεύθυνση που θάναι εγκατεστημένη στην κύρια έδρα του κινήματος. Η γρήγορη οργάνωση, τουλάχιστον μιας επαρχιακής σύνδεσης των εργατικών λεσχών, αποτελεί έναν από τους πιο σπουδαίους παράγοντες για το δυνάμωμα και την εξέλιξη του εργατικού κόμματος. Η άμεση συνέπεια της ανατροπής των σημερινών κυβερνήσεων θα είναι η εκλογή μιας εθνικής αντιπροσωπείας. Το προλεταριάτο πρέπει εδώ να φροντίσει:

Ι. Με κανένα πρόσχημα και με κανενός είδους μηχανορραφίες των τοπικών αρχών και των κυβερνητικών επιτρόπων να μην αποκλειστεί από τις εκλογές ένας αριθμός από εργάτες.

ΙΙ. Να μπουν παντού, πλάι στους αστούς δημοκράτες υποψηφίους, εργάτες υποψήφιοι, που θα πρέπει, όσο αυτό είναι δυνατό, να προέρχονται από μέλη της Ενωσης και που η εκλογή τους θα πρέπει να επιδιωχθεί με όλα τα δυνατά μέσα. Ακόμα και κει όπου δεν υπάρχει καμιά προοπτική για την εκλογή τους, πρέπει οι εργάτες να εκθέσουν τους υποψηφίους τους, για να διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, για να μετρήσουν τις δυνάμεις τους, για να παρουσιάσουν στο κοινό την επαναστατική τους θέση και τις κομματικές τους απόψεις. Εδώ δεν πρέπει να γελαστούν από τα λόγια των δημοκρατών, ότι λ.χ. διασπούν έτσι το δημοκρατικό κίνημα και προσφέρουν στην αντίδραση την ευκαιρία να νικήσει. Όλα αυτά τα λόγια επιδιώκουν τελικά ένα πράγμα, να εξαπατήσουν το προλεταριάτο. Η πρόοδος που θα πραγματοποιήσει το προλεταριακό κόμμα με μια τέτοια ανεξάρτητη εμφάνιση θα είναι απέραντα πιο σπουδαία από τη ζημιά που θα μπορούσε να προκαλέσει η παρουσία στην αντιπροσωπεία μερικών αντιδραστικών. Αν από την αρχή η δημοκρατία εκδηλωθεί αποφασιστικά και τρομοκρατικά ενάντια στην αντίδραση, τότε η επιρροή της αντίδρασης στις εκλογές θάχει απ΄ τα πριν κιόλας εκμηδενιστεί.

Το πρώτο σημείο στο οποίο οι αστοί δημοκράτες θάρθουν σε σύγκρουση με τους εργάτες θα είναι η κατάργηση της φεουδαρχίας. Όπως στην πρώτη Γαλλική Επανάσταση, οι μικροαστοί θα δώσουν τις φεουδαρχικές γαίες σαν ελεύθερη ιδιοχτησία στους αγρότες, δηλαδή θα αφήσουν να υπάρχει το αγροτικό προλεταριάτο και θα θελήσουν να σχηματίσουν μια μικροαστική αγροτική τάξη που θα διαγράψει τον ίδιο κύκλο της φτώχευσης και της καταχρέωσης, μέσα στον οποίο κινείται σήμερα ακόμα ο Γάλλος αγρότης.

Οι εργάτες πρέπει ν΄ αντιταχθούν σ΄ αυτό το σχέδιο για το συμφέρον του αγροτικού προλεταριάτου και για το δικό τους συμφέρον. Πρέπει να ζητήσουν η κατασχεμένη φεουδαρχική ιδιοχτησία να παραμείνει περιουσία του κράτους και να χρησιμοποιηθεί για εργατικούς αποικισμούς που το οργανωμένο αγροτικό προλεταριάτο θα τους καλλιεργεί με όλα τα πλεονεκτήματα της μεγάλης γεωργίας. Έτσι, μέσα στις κλονιζόμενες αστικές σχέσεις ιδιοκτησίας η αρχή της κοινής ιδιοκτησίας θα αποκτήσει μια γερή βάση. Όπως οι δημοκράτες συνδέονται με τους αγρότες έτσι πρέπει και οι εργάτες να συνδεθούν με το αγροτικό προλεταριάτο. Ακόμα, οι δημοκράτες, είτε θα επιδιώξουν απευθείας την ομοσπονδιακή δημοκρατία, είτε, αν δεν μπορούν να αποφύγουν τη μια και αδιαίρετη δημοκρατία, θα προσπαθήσουν να παραλύσουν την κεντρική κυβέρνηση με όσο το δυνατό μεγαλύτερη αυτοτέλεια και ανεξαρτησία των κοινοτήτων και των επαρχιών. Οι εργάτες, μπρος σ΄ αυτό το σχέδιο πρέπει να επιδιώξουν όχι μονάχα μια και αδιαίρετη Γερμανική δημοκρατία, μα και μέσα σ΄ αυτήν πρέπει να επιδιώξουν την αποφασιστική συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια των κρατικών αρχών. Δεν πρέπει να παραπλανηθούν από τη φλυαρία για ελευθερία των κοινοτήτων, για αυτοδιοίκηση κλπ. Σε μια χώρα σαν τη Γερμανία, όπου μένουν ακόμα για να παραμεριστούν τόσο πολλά υπολείμματα του Μεσαίωνα, όπου πρέπει να σπάσει τόση πολλή τοπική κι επαρχιακή ιδιοτροπία, δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να γίνει ανεκτό το κάθε χωριό ή κάθε πόλη ή κάθε επαρχία να βάζει και από ένα νέο εμπόδιο στο δρόμο της επαναστατικής δράσης, που σ΄ όλη της τη δύναμη μπορεί να ξεκινά μονάχα από το κέντρο. Δεν μπορεί να γίνει ανεκτό να επαναληφθεί η σημερινή κατάσταση, όπου οι Γερμανοί είναι υποχρεωμένοι για μια και την αυτή πρόοδο να χτυπιούνται χωριστά σε κάθε πόλη, σε κάθε επαρχία. Λιγότερο απ΄ όλα μπορεί να γίνει ανεκτή η διαιώνιση, με το λεγόμενο ελεύθερο καθεστώς των κοινοτήτων, μιας μορφής ιδιοκτησίας, της κοινοτικής ιδιοκτησίας, που βρίσκεται ακόμα πιο πίσω κι από τη σύγχρονη ατομική ιδιοκτησία και που παντού διαλύεται αναγκαστικά μέσα σ΄ αυτή. Δεν μπορεί να γίνει ανεκτή η διαιώνιση της κοινοτικής ιδιοκτησίας και οι διχόνοιες ανάμεσα σε φτωχές και πλούσιες κοινότητες που προκαλούνται απ΄ αυτήν, καθώς και η διαιώνιση της κοινοτικής ιθαγένειας που υπάρχει πλάι στην κρατική ιθαγένεια και που έχει οχληρές συνέπειες σε βάρος των εργατών. Όπως στη Γαλλία του 1793, το καθήκον του πραγματικού επαναστατικού κόμματος στη Γερμανία είναι σήμερα η πραγματοποίηση της πιο αυστηρής συγκέντρωσης.(1)

Είδαμε ότι στο κείμενο που θ΄ ακολουθήσει άμεσα, θάρθουν οι δημοκράτες στην εξουσία, ότι θα υποχρεωθούν να προτείνουν λίγο-πολύ σοσιαλιστικά μέτρα. Θα ρωτήσει κανείς: τί μέτρα θα αντιπροτείνουν οι εργάτες; Οι εργάτες φυσικά δεν μπορούν στην αρχή ακόμα του κινήματος να προτείνουν άμεσα κομμουνιστικά μέτρα. Μπορούν όμως:

1. Να εξαναγκάσουν τους δημοκράτες να επέμβουν από πολλές πλευρές στο ίσαμε τότε κοινωνικό καθεστώς, να διαταράξουν την κανονική του πορεία και να εκτεθούν μόνοι τους. Μπορούν να τους εξαναγκάσουν επίσης να συγκεντρώσουν στα χέρια του κράτους όσο το δυνατόν περισσότερες παραγωγικές δυνάμεις, μέσα μεταφοράς, εργοστάσια, σιδηροδρόμους κλπ.

2. Πρέπει να εξωθούν ως το έπακρο τις προτάσεις των δημοκρατών, που οπωσδήποτε δεν θα εκδηλωθούν επαναστατικά, αλλά ρεφορμιστικά και να τις μετατρέψουν σε άμεσες επιθέσεις ενάντια στην ατομική ιδιοκτησία. Έτσι λογουχάρη αν οι μικροαστοί προτείνουν να εξαγοραστούν οι σιδηρόδρομοι και τα εργοστάσια, τότε οι εργάτες πρέπει να απαιτήσουν αυτοί οι σιδηρόδρομοι και τα εργοστάσια να κατασχεθούν απλούστατα από το κράτος, χωρίς να δοθεί καμιά αποζημίωση στους ιδιοκτήτες αντιδραστικούς. Αν οι δημοκράτες προτείνουν αναλογική φορολογία, οι εργάτες θα ζητήσουν προοδευτική. Κι αν ακόμα οι δημοκράτες προτείνουν μέτρια προοδευτική φορολογία, τότε οι εργάτες θα επιμείνουν σε μια φορολογία που τα ποσοστά της θα ανεβαίνουν τόσο γρήγορα, που το μεγάλο κεφάλαιο θα καταστραφεί μ΄ αυτήν. Αν οι δημοκράτες ζητούν τη ρύθμιση των κρατικών χρεών, τότε οι εργάτες θα ζητούν να κηρυχτεί το κράτος σε κατάσταση χρεοκοπίας. ΟΙ διεκδικήσεις των εργατών θα πρέπει λοιπόν παντού να προσαρμοστούν σύμφωνα με τις παραχωρήσεις και τα μέτρα των δημοκρατών.

Αν οι Γερμανοί εργάτες δεν μπορούν να κυριαρχήσουν και να επιβάλουν τα ταξικά τους συμφέροντα, χωρίς να περάσουν από μια μακρόχρονη επαναστατική εξέλιξη, έχουν ωστόσο τούτη τη φορά τη βεβαιότητα ότι η πρώτη πράξη αυτού του μελλούμενου επαναστατικού δράματος συμπίπτει με την άμεση νίκη της δικής τους τάξης στη Γαλλία και έτσι θα επιταχυνθεί πολύ.

Μα οι ίδιοι θα συντελέσουν περισσότερο απ΄ όλα στην τελική νίκη τους, όταν ξεκαθαρίσουν στον εαυτό τους τα ταξικά τους συμφέροντα, όταν πάρουν την αυτοτελή κομματική τους θέση όσο μπορεί πιο γρήγορα, όταν δεν παρασυρθούν ούτε στιγμή από τα υποκριτικά λόγια των δημοκρατών μικροαστών και όταν δεν ξεφύγουν από το δρόμο της ανεξάρτητης οργάνωσης του κόμματος του προλεταριάτου. Η πολεμική τους κραυγή πρέπει να είναι: ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.

1) Πρέπει σήμερα να υπενθυμίσουμε ότι το εδάφιο αυτό στηρίζεται πάνω σε μια παρεξήγηση. Τότε - χάρη στους βοναπαρτικούς και φιλελεύθερους πλαστογράφους της Ιστορίας - θεωρούσαν βέβαιο ότι η Γαλλική συγκεντρωμένη διοικητική μηχανή είχε εισαχθεί από την μεγάλη επανάσταση και ότι μάλιστα την χρησιμοποίησε η Συμβατική σαν απαραίτητο και αποφασιστικό όπλο για την κατανίκηση της βασιλικής και ομοσπονδιακής αντίδρασης και του εξωτερικού εχθρού. Σήμερα όμως είναι γνωστό γεγονός ότι σ΄ όλη τη διάρκεια της Επανάστασης ως τις 18 Μπρυμαίρ, στη διοίκηση των νομών, των διαμερισμάτων και των κοινοτήτων υπήρχαν αρχές εκλεγμένες από τους διοικούμενους, που δρούσαν απόλυτα ελεύθερα μέσα στα πλαίσια των γενικών κρατικών νόμων. Είναι γνωστό ότι αυτή η επαρχιακή και τοπική αυτοδιοίκηση, που είναι όμοια με την Αμερικάνικη, έγινε ίσα-ίσα ο πιο ισχυρός μοχλός της επανάστασης και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που ο Ναπολέων αμέσως ύστερα από το πραξικόπημα του της 18ης Μπρυμαίρ βιάστηκε να την αντικαταστήσει με το καθεστώς των νομών, που υπάρχει ακόμα, και που ήταν επομένως από την αρχή καθαρά όργανο της αντίδρασης. Οσο λίγο όμως η τοπική και επαρχιακή αυτοδιοίκηση αντιφάσκει στην πολιτική και εθνική συγκέντρωση, άλλο τόσο πιο λίγο συνδέεται αναγκαστικά με το στενοκέφαλο καντονικό ή κοινοτικό εγωισμό που τον συναντάμε τόσο αηδιαστικό στην Ελβετία και που όλοι οι Νοτιογερμανοί ομοσπονδιακοί ρεπουμπλικάνοι θέλαν να τον καθιερώσουν το 1849 σαν κανόνα στη Γερμανία (Παρατήρηση του Ενγκελς στην έκδοση του 1885).