Πολιτικό καφενείο

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Στη "18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" ο Μάρξ αναφέρει μια παρατήρηση του Χέγκελ: "...όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα παρουσιάζονται, σαν να λέμε, δυό φορές. Ξέχασε όμως να προσθέσει (ο Χέγκελ), τη μια φορά σαν τραγωδία, την άλλη σαν φάρσα". (" Η 18η ΜΠΥΜΑΙΡ ΤΟΥ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΥ ΒΟΝΑΠΑΡΤΗ", εκδόσεις "ΘΕΜΕΛΙΟ", σελ. 15).

"Ο θρυλικός Ντουρούτι με τους άντρες του".

Ο Θανάσης Παπαρήγας, στέλεχος του ΚΚΕ, που χρησιμοποιεί φράσεις από το μαρξισμό σαν καλολογικά στοιχεία για να στολίζει τη γραφειοκρατική συντηρητική και αντιδραστική πολιτική του σταλινισμού, άλλαξε τη μαρξιστική παρατήρηση, ίσως γιατί διαβάζει επιπόλαια, ίσως γιατί από καιρό έχει πάψει ν΄ ανοίγει τα μαρξιστικά βιβλία. Σχολιάζοντας στο "Ριζοσπάστη" το φιλμ του Κεν Λόουτς "Γη και Ελευθερία", ο Παπαρήγας έγραψε:"Το να γράψει κανείς ιστορία δεν είναι εύκολο πράγμα. Εξίσου δύσκολο είναι να την ξαναγράψει. Το τελευταίο παρουσιάζει μεγάλες δυσκολίες γιατί, όπως ολοκλήρωσε ο Μάρξ τη σκέψη του Χέγκελ, η δεύτερη φορά γραφής της ιστορίας έχει σαν αποτέλεσμα τη φάρσα".

Αλλοιώνοντας το Μάρξ, ελαφρά είναι αλήθεια, ο Παπαρήγας κατάφερε να επιβεβαιώσει πλήρως το Μάρξ. Ενοχλημένος από το φιλμ του Κεν Λόουτς, δεν ξαναγράφει απλά την ιστορία. Επαναλαμβάνει, ως φάρσα αυτή τη φορά, ότι το 1936 αποτελούσε αληθινή τραγωδία. Ξαναζωντανεύει όλες τις χυδαίες μεθόδους του σταλινισμού, που στο κέντρο τους είχαν τη συκοφαντία και την ψευτιά. Μόνο την πολιτική δολοφονία δεν μπορεί να εφαρμόσει απέναντι στους διαφωνούντες κομμουνιστές, ασφαλώς γιατί η εποχή έχει τόσο αλλάξει... Αντί να αντικρούσει με ιστορικά στοιχεία την εκδοχή της ιστορίας της ισπανικής επανάστασης που παρουσιάζει ο Κεν Λόουτς, ο Παπαρήγας προβάλει τον ισχυρισμό: "Η ιστορία έχει μόνο μία αλήθεια" και δεν κάνει τίποτα για να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισμών του. Σαν καλός μαθητής του μεγάλου Χαρίλαου, αλήθεια θεωρεί όχι αυτό που συνέβη αντικειμενικά, αλλά "αυτό που συμφέρει το κόμμα".

Έτσι, το μόνο που έχει να αντιτάξει απέναντι στον Λόουτς είναι η συκοφαντία: "Έρευσε, άραγε, και στη δική του περίπτωση, το χρήμα της αστικής τάξης;", θέτει ρητορικά μια ερώτηση που περιέχει την απάντηση. Και προς επίρρωση του ισχυρισμού του: "δεν πιστεύουμε ότι είναι τυχαίο το ότι είναι Άγγλος". Μέγα επιχείρημα, διεθνιστικής έμπνευσης. Η χυδαία συκοφαντία ανακαλεί στη μνήμη μας το κλίμα των χρόνων 1936 - 38 όταν ο σταλινισμός συκοφαντούσε, καταδίωκε, φυλάκιζε και δολοφονούσε, υπό την ένοχη σιωπή της διεθνούς αστικής τάξης, των κάθε είδους φιλελεύθερων και των σοσιαλδημοκρατών, την Αριστερή Κομμουνιστική Αντιπολίτευση στην ΕΣΣΔ, στην Ισπανία και σ΄ όλο τον κόσμο. Το άνθος της παγκόσμιας εργατικής τάξης, οι σύντροφοι του Λένιν στην Οκτωβριανή Επανάσταση, σχεδόν όλη η κεντρική επιτροπή της εξέγερσης, με εξαίρεση το Στάλιν και τους ήδη νεκρούς, περνούσαν από τις στημένες δίκες της Μόσχας και τουφεκίζονταν με την κατηγορία του τροτσκιστοφασίστα. Ο Ζηνόβιεφ, ο Κάμενεφ, ο Μπουχάριν εκτελούνταν. Λίγο αργότερα, ο Λέον Τρότσκι εδολοφονείτο στο Μεξικό από έναν πράκτορα της μυστικής αστυνομίας του Στάλιν.

Σ΄ όλο τον κόσμο οι τροτσκιστές συκοφαντούνταν σαν σοσιαλφασίστες και χιτλεροτροτσκιστές. Ανάμεσά τους κομμουνιστές όπως ο Παντελής Πουλιόπουλος στην Ελλάδα, πρώην γραμματέας του ΚΚΕ, που λίγα χρόνια αργότερα, το 1943 θα εκτελεστεί από τους ιταλούς φασίστες. Και στην Ισπανία, στην διάρκεια της επανάστασης που αποτελεί το θέμα της ταινίας του Κεν Λόουτς, εκατοντάδες αριστεροί κομμουνιστές και αναρχικοί θα συκοφαντηθούν, θα βασανιστούν και θα εκτελεστούν από τις ομάδες δολοφόνων του Στάλιν. Αλλ΄ αν ο σταλινικός κονδυλοφόρος ασχολείται με την ιστορία από τη σκοπιά της απολογητικής των εγκλημάτων και της εγκληματικής πολιτικής, (ένας άλλος θιγμένος από το φίλμ είναι ο Σαντιάγο Καρίγιο), πρωτεργάτης του ευρωσταλινισμού στη δεκαετία του 70 και ανθρωποφύλακας στις φυλακές της Σάντα Ούρσουλα όπου βασάνιζαν τους τροτσκιστές και τους αναρχικούς τον καιρό του ισπανικού εμφυλίου), το φιλμ του Κεν Λόουτς, συγκλονιστικό, με τις φόρμες της κινηματογραφικής τέχνης, ζωντανεύει την επανάσταση, το όραμα μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση και αφέντες. Καταγγέλλει απερίφραστα το σταλινισμό, έτσι όπως πρώτη φορά παρακολουθούμε στην οθόνη, και αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια. Γιατί επιτέλους, ύστερα από 60 χρόνια ιστορικού ψεύδους και αφού ο σταλινισμός οδήγησε τη χώρα του Οκτώβρη στην κατάρρευση έχει έλθει η ώρα να ειπωθεί ολόκληρη η αλήθεια. Ολόκληρη, χωρίς περιστροφές και ωραιοποιήσεις, χωρίς τις μισοαλήθειες και τα μασημένα λόγια που διαιωνίζουν την απάτη. Το φιλμ του Λόουτς δείχνει ότι ήλθε η ώρα που ο Τρότσκι περίμενε, που οι γνήσιοι και τίμιοι κομμουνιστές περίμεναν και που ποτέ δεν την έζησαν γιατί μαρτύρησαν στα σταλινικά γκουλάγκ μέσα και έξω από την Σοβιετική Ένωση.

"Η επανάσταση θ΄ ανοίξει όλα τα μυστικά συρτάρια, θ΄ αναθεωρήσει όλες τις δίκες, θα αποκαταστήσει τους συκοφαντημένους, θα στήσει μνημεία στα θύματα, θα ρίξει αιώνιο ανάθεμα στους δήμιους. Ο Στάλιν θα εξαφανιστεί από τη σκηνή κάτω από το βάρος των εγκλημάτων του, σαν ο νεκροθάφτης της επανάστασης και η πιό απαίσια μορφή της Ιστορίας" (Λεόν Τρότσκι, "Τα Εγκλήματα του Στάλιν"). Η μελέτη της ιστορίας στην οποία παροτρύνει με την ταινία του ο Λόουτς, αποτελεί το κλειδί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του παρόντος και του μέλλοντος. Οταν η κυρίαρχη καπιταλιστική ιδεολογία και οι κουρασμένοι αριστεροί υπηρέτες της διατείνονται ότι τέλειωσε η εποχή των επαναστάσεων ο Κεν Λόουτς ανυψώνει το όραμα μιας κοινωνικής απελευθερωτικής επανάστασης, του κολλεκτιβισμού και της αυτοδιαχείρισης. Ταυτόχρονα θέτει ζητήματα ζωτικής σημασίας για το μέλλον, ζητήματα στρατηγικής και τακτικής του επαναστατικού κινήματος σήμερα.

"Δεν μπορούμε να πούμε αφήστε να κάνετε την επανάσταση αύριο. Γιατί το αύριο δεν έρχεται ποτέ" είπε σε μια συνέντευξή του. Δεν μπορούμε να λέμε να αντιμετωπίσουμε πρώτα το φασισμό, να εγκαθιδρύσουμε πρώτα τη δημοκρατία και αργότερα να παλέψουμε για κοινωνική ισότητα. Να κάνουμε πρώτα τον πόλεμο και μετά την επανάσταση. Δεν μπορούμε να λέμε, όπως τον καιρό του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, τώρα κάνουμε εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση και αργότερα τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Το μεγάλο στρατηγικό ζήτημα της ισπανικής επανάστασης ήταν (και είναι) το ζήτημα της διαρκούς επανάστασης. Σε μια καταπληκτική εκδήλωση των νόμων της ανισόμερης και της συνδυασμένης ανάπτυξης, η Ισπανία, από την πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών χωρών, από κυρίαρχη στην Αμερική, είδε το άστρο της να σβήνει και να υποσκελίζεται από την Αγγλία, τη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Στη δεκαετία του ΄30 η Ισπανία αποτελούσε μια από τις πλέον καθυστερημένες χώρες της Ευρώπης. Άλυτα ζητήματα του παρελθόντος, κρατούσαν τη χώρα σε μαρασμό. Η γη ανήκε στους γαιοκτήμονες κι οι αγρότες ζητούσαν κλήρο. Παράλληλα με το αγροτικό, το εθνικό ζήτημα (Καταλανικό, Βασκικό) δημιουργούσαν φυγόκεντρες δυνάμεις. Από πάνω η εκκλησία, κυρίαρχη κάστα οικονομικά και πολιτικά, η μοναρχία, η στρατοκρατία και άλλα κατάλοιπα του φεουδαλισμού απομυζούσαν το λαό, ενώ με αλυσίδες διατηρούσαν δεμένους τους λαούς των αποικιών.

"ΕΝΟΠΛΕΣ ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΑΠΟ ΜΕΛΗ ΤΗΣ CNT - FAI (Ιβηρική Αναρχική Ομοσπονδία) και του POUM (Ενοποιημένο Εργατικό Μαρξιστικό Κόμμα)

Έχοντας έλθει αργοπορημένη στο ιστορικό προσκήνιο, η ισπανική αστική τάξη είχε χάσει τη ριζοσπαστική δύναμη που χαρακτήριζε τους εγγλέζους και γάλλους αστούς. Αντί για ανατροπή της φεουδαρχίας και της μοναρχίας, η κυρίαρχη αστική τάξη επιζητούσε συμβιβασμό. Δεμένη με χίλια δυο νήματα με τη μοναρχία και τους γαιοκτήμονες ήταν ανίκανη να ηγηθεί σε μια αστικοδημοκρατική επανάσταση φοβούμενη την εργατική τάξη από τα αριστερά. Μόνο η εργατική τάξη θα μπορούσε, επικεφαλής των αγροτικών μαζών, στην πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης να λύσει τα ζητήματα της δημοκρατικής επανάστασης.

Στο μεταξύ, ύστερα από ένα σύντομο φωτεινό διάλειμμα βιομηχανικής ανάπτυξης στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου (εξ αιτίας της ουδετερότητας της Ισπανίας) η κρίση του ΄30 προκάλεσε μαρασμό στην ισπανική βιομηχανία που είχε αναπτυχθεί κυρίως στην Καταλωνία.

Τον Ιανουάριο του 1930 η στρατιωτική δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα έπεσε σαν σάπιος καρπός. Η Ισπανία μπήκε σε μια περίοδο πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας με απεργιακά κινήματα, εργατικές εξεγέρσεις, αγροτικές εξεγέρσεις και καταστολή τόσο από τις διάφορες αστικές δημοκρατικές όσο και από τις δεξιές κυβερνήσεις που διαδέχονταν η μια την άλλη. Η πιο λαμπρή ίσως εξέγερση ήταν στις Αστούριες, το 1934, όπου οι εξεγερμένοι ανθρακωρύχοι σχημάτισαν κομμούνα που κατεστάλη από το στρατηγό Φράνκο, τον μετέπειτα στασιαστή ηγέτη των φασιστών. Το Φεβρουάριο του 1936, στις εκλογές που ακολούθησαν την παραίτηση της δεξιάς κυβέρνησης Λερρού, το Λαϊκό Μέτωπο κερδίζει την εξουσία. Λίγους μήνες αργότερα ένα μαζικό απεργιακό κίνημα οδηγεί τη Γαλλία σε εκλογές που τις κερδίζει το Λαϊκό Μέτωπο. Μετά την άνοδο των ναζί στην εξουσία στη Γερμανία, οι εργατικές μάζες στην Ευρώπη κινητοποιούνται. Αλλά οι ισπανοί φασίστες με αρχηγό τον στρατηγό Φράνκο δεν θ΄ αφήσουν την κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχό τους. Στις 17 Ιουλίου εκδηλώνεται το φασιστικό πραξικόπημα στο Μαρόκο που απλώνεται γρήγορα στις φρουρές της Ιβηρικής Χερσονήσου. Η αστική δημοκρατική κυβέρνηση παράλυτη, προσπαθούσε να κρύψει την πραγματική κατάσταση, έως ότου η εργατική τάξη με επικεφαλής την Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας (CNT), την κυριότερη εργατική συνδικαλιστική οργάνωση, ανέλαβε δράση. Εργάτες με δυναμίτη, με κυνηγετικά όπλα που πήραν από τα καταστήματα, συχνά με γυμνά χέρια πολιόρκησαν τους στρατώνες και ανάγκασαν πολλές φρουρές να παραδοθούν. Καθώς η αστική δημοκρατική διακυβέρνηση έχει καταρρεύσει ένοπλες εργατικές πολιτοφυλακές από μέλη της CNT 0 FAI (Ιβηρική Αναρχική Ομοσπονδία) και του POUM (Ενοποιημένο Εργατικό Μαρξιστικό Κόμμα) κάνουν περιπολίες και πολεμούν τους φασίστες. Οι εργάτες καταλαμβάνουν και κοινωνικοποιούν τα εργοστάσια, ενώ οι καπιταλιστές στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι με το μέρος του Φράνκο. Στις περιοχές που ελέγχουν οι επαναστάτες εργάτες, και σ΄ όσες απελευθερώνουν οι επαναστατικές πολιτοφυλακές (Αραγωνία) οι αγρότες καταλαμβάνουν τα χτήματα και ιδρύουν κολλεκτίβες κάτω από την παρότρυνση επαναστατών αναρχοσυνδικαλιστών όπως ο θρυλικός Ντουρούτι... Μια κατάσταση δυαδικής εξουσίας επικρατεί στην Ισπανία. Μετά την μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση, μια κόκκινη φωτιά έχει ανάψει στην δυτική πλευρά της Ευρώπης, στην Ισπανία.

Όπως προαναφέρθηκε, η Ισπανική επανάσταση ήταν μέρος της συνολικής αντίστασης της εργατικής τάξης στο φασισμό, μιας αντίστασης που στη Γαλλία εκδηλώθηκε με τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις και τη νίκη του Λαϊκού Μετώπου. Στην Ελλάδα εκδηλώθηκε με την εξέγερση του Μάη του ΄36 στη Θεσσαλονίκη που με ευθύνη της σταλινικής ηγεσίας σταμάτησε για να στρωθεί ο δρόμος στη δικτατορία του Μεταξά. Στο μεταξύ, στην ΕΣΣΔ, η πάλη της προνομιούχας παρασιτικής γραφειοκρατίας κατά της αριστερής πτέρυγας του μπολσεβίκικου κόμματος παίρνει μανιασμένες διαστάσεις με τις δίκες της Μόσχας, τις εκτελέσεις των συντρόφων του Λένιν, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου χιλιάδες τροτσκιστές στη Βορκούτα και σ΄ άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης πεθαίνουν απ΄ την παγωνιά και τις σφαίρες.

Έχοντας εγκαταλείψει την ηλίθια και αδιέξοδη πολιτική της Τρίτης Περιόδου, ο Στάλιν και η Κομιντέρν που με τη θεωρία του "σοσιαλφασισμού" αρνούνταν το ενιαίο μέτωπο με τα σοσιαλδημοκρατικά εργατικά κόμματα για την αντιμετώπιση του φασισμού, μετά το 1935 (7ο και τελευταίο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς), εγκαινιάζουν την πολιτική των "λαϊκών μετώπων" - μια καθαρή μορφή ταξικής συνεργασίας με τα κόμματα της "δημοκρατικής" αστικής τάξης. To ιστορικό δίλημμα "κομμουνισμός ή φασισμός" μετατρέπεται σε δίλημμα "δημοκρατία ή φασισμός". Και για να ενθαρρυνθούν οι υποτιθέμενες δημοκρατικές πτέρυγες της αστικής τάξης κάθε χώρας στη συμμαχία με τα κομμουνιστικά κόμματα, τα τελευταία θάπρεπε να αναθεωρήσουν τα προγράμματά τους και ν΄ αλλάξουν τους προγραμματικούς τους στόχους. Στρατηγική δεν ήταν πλέον η σοσιαλιστική επανάσταση, αλλά η δημοκρατική επανάσταση. Χωρίζοντας την επανάσταση σε δύο στάδια, εξοβέλιζαν την πάλη για εργατική εξουσία και το σοσιαλισμό στο απώτατο μέλλον και έγιναν στηρίγματα της αστικής εξουσίας.

Η "λαϊκομετωπική" πολιτική της εκκαθαρισμένης από όλα τα αριστερά στοιχεία Κομιντέρν, στην πραγματικότητα ήταν ευθυγραμμισμένη με τις ανάγκες της εξωτερικής πολιτικής της γραφειοκρατικής ομάδας του Στάλιν. Ήταν η εποχή του συμφώνου Λαβάλ - Στάλιν, η εποχή συμπλησίασης με τους "δημοκράτες " ιμπεριαλιστές της Γαλλίας και της Βρετανίας. Η ισπανική επανάσταση έθετε σε δοκιμασία την αξιοπιστία του Στάλιν στα μάτια των ιθυνουσών τάξεων της Γαλλίας και Βρετανίας. Μπαίνοντας εκείνη την εποχή στην Κοινωνία των Εθνών (ΚΤΕ), που ο Λένιν αποκαλούσε κοινωνία των ληστών, ο Στάλιν έπρεπε να αποδείξει ότι δεν εμπνεόταν από τα οράματα της παγκόσμιας επανάστασης. Δεν είχε άλλωστε αποκηρύξει το σύνθημα αυτό ως τροτσκιστικό, δηλαδή αντεπαναστατικό.

Η ισπανική επανάσταση έπρεπε λοιπόν να τιθασευτεί. Το καλύτερο, για τη σταλινική πολιτική στην Ισπανία θάταν να νικηθεί ο Φράνκο από το "λαϊκό μέτωπο" των δημοκρατικών δυνάμεων μέσα στις οποίες είχε ενταχθεί και το μικρό κομμουνιστικό κόμμα Ισπανίας. Το γεγονός, όμως ότι οι αναρχοσυνδικαλιστές CNT, αλλά και το POUM ήταν κατά πολύ ισχυρότεροι από τους σταλινικούς και ουσιαστικά η μόνη ένοπλη δύναμη κατά του φασιστικού στρατού του Φράνκο, περιέπλεκε τα πράγματα.

Ουσιαστικά, η εξουσία, στις ελεύθερες περιοχές ήταν στα χέρια των οπλισμένων, με άσχημα είναι αλήθεια όπλα, εργατών. Η σκιά της αστικής τάξης που είχε απομείνει στη Μαδρίτη και στη Βαρκελώνη, είχε ανάγκη από την υποστήριξη των εργατικών οργανώσεων για να αναστηλώσει την εξουσία της. Κι εκείνη την ώρα δεν είχε ούτε στρατό, ούτε αστυνομία. Αστοί γλωσσοκοπάνες προσέγγισαν πρώτα τους εκπροσώπους των αναρχικών και τους πρότειναν να μπουν στην κυβέρνηση του "Λαϊκού Μετώπου". Οι αντιεξουσιαστές αναρχικοί, είναι κατά της εξουσίας στις κανονικές συνθήκες. Στις έκτακτες όμως συνθήκες του πολέμου κατά του φασισμού αποφάσισαν να συμμετάσχουν στην εξουσία, μαζί με τους αστούς, τους σοσιαλιστές (της δεξιάς και της αριστερής πτέρυγας) και τους σταλινικούς. Λίγο αργότερα, στις 18 Σεπτεμβρίου 1936, στην κυβέρνηση της Καταλωνίας μπαίνει και το POUM. Τηρουμένων των αναλογιών, ήταν σα να έμπαινε στην κυβέρνηση του Κερένσκι ο Λένιν και οι αναρχικοί. Ο Τρότσκι είχε προειδοποιήσει και έλθει σε ρήξη με τον Αντρές Νιν, ηγέτη της ισπανικής αριστερής αντιπολίτευσης, πασίγνωστο και αναγνωρισμένο ηγέτη της εργατικής τάξης στην Ισπανία, όταν ο τελευταίος, το Σεπτέμβρη του 1935 ενώθηκε με τον δεξιό κεντριστή Μαουρίν, αντίπαλο της θεωρίας της διαρκούς επανάστασης.

Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης (ταξικής) συνεργασίας ήταν να δημιουργήσει τακτικό κυβερνητικό στρατό, με μιλιταριστικό πνεύμα, πειθαρχία, στρατιωτική ιεραρχία και επίσης αστυνομία. "Κράτος είναι τα ιδιαίτερα σώματα ενόπλων, αποχωρισμένων από το λαό", έλεγε ο Ενγκελς. Ο ένοπλος λαός έπρεπε να αφοπλιστεί. Τα πρώτα διατάγματα, μόλις αναστηλώθηκε λίγο η κυβερνητική εξουσία, ήταν ο αφοπλισμός των εργατών και αγροτών. Το πρώτο άρθρο του διατάγματος που ψηφίστηκε στις 9 Οκτωβρίου 1936 έλεγε:

Άρθρο 2. Στο τέλος της περιόδου που αναφέρθηκε όσοι κρατήσουν τέτοια όπλα θα θεωρηθούν φασίστες και θα δικαστούν με την αυστηρότητα που απαιτεί η συμπεριφορά τους". (Παρατίθενται από το βιβλίο του Φέλιξ Μόρροου "Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ισπανία").

Παράλληλα, υποτίθεται για τις ανάγκες του πολέμου, οι πολιτοφυλακές που πολεμούσαν στο μέτωπο το φασιστικό στρατό, υποτάσσονται στον κυβερνητικό Λαϊκό Στρατό που δημιουργεί η κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης η οποία από το Νοέμβριο του 1936 μεταφέρεται στη Βαλένθια. Στο "Γη και Ελευθερία" αυτό εκφράζεται με μια καταπληκτική σκηνή. Το πρώτο διάταγμα της κεντρικής στρατιωτικής διοίκησης ήταν να αφοπλιστούν οι γυναίκες που πολεμούσαν στα χαρακώματα της Αραγωνίας και να γυρίσουν στα σπίτια τους ή να κάνουν βοηθητικές δουλειές κουζίνας στο μέτωπο.

Μια επανάσταση είναι γνήσια όταν τα πιό καταπιεσμένα τμήματα του πληθυσμού, η νεολαία και ιδιαίτερα οι γυναίκες, που στις συνηθισμένες συνθήκες υφίστανται διπλή εκμετάλλευση, ξεσηκώνονται. Αλλά η επανάσταση έπρεπε να κατασταλεί. "Κάνουμε πόλεμο ενάντια στο φασισμό, δεν κάνουμε επανάσταση", ήταν το πνεύμα που κυριαρχούσε στους επίσημους λόγους, όπου οι σταλινικοί πρωτοστατούσαν. Οι κολλεκτιβοποιήσεις της γης, κι κοινωνικοποιήσεις των εργοστασίων χτυπήθηκαν από τη Δημοκρατική κυβέρνηση. Αλλά έτσι δεν μπορούσε να νικηθεί ο φασιστικός στρατός απείρως καλύτερα εξοπλισμένος με βαριά όπλα και αεροπορία. Μόνο με πόλεμο - επανάσταση, που θα απαλλοτρίωνε τα τσιφλίκια και την εκκλησιαστική περιουσία, θα μπορούσαν να εμπνευστούν οι αγρότες και οι προλετάριοι και να χύσουν το αίμα τους. Αν επρόκειτο και μετά τον πόλεμο να έχουν τα ίδια αφεντικά πάνω απ΄ το κεφάλι τους γιατί να δώσουν τη ζωή τους; Μόνο με μια καθαρή διακήρυξη της ανεξαρτησίας των αποικιών θα μπορούσαν να υπονομευτούν τα μετόπισθεν του Φράνκο και να ξεσηκωθούν, ίσως, οι στρατιώτες από τις αποικίες που είχαν βίαια στρατολογηθεί και πολεμούσαν τους δημοκρατικούς. Όμως η αστική κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου ήθελε να διαφυλάξει και την ιδιοκτησία και την αποικιοκρατία.

Ο αριστερός (ρεφορμιστής) σοσιαλιστής Λάργκο Καμπαλέρο, πρωθυπουργός της Δημοκρατικής κυβέρνησης, έχει γράψει ότι εμποδίστηκε από τον αρχηγό της γαλλικής κυβέρνησης Λεόν Μπλούμ, να εξαγγείλει την ανεξαρτησία του Μαρόκου γιατί η Γαλλία φοβόταν ότι αυτό θα αποτελούσε παράδειγμα και για την Αλγερία. Ο Θ. Παπαρήγας, στο λίβελό του κατά του Λεν Λόουτς, για να δικαιολογήσει το Στάλιν που το όνομά του το βάζει σε εισαγωγικά (γιατί άραγε;) κατηγορεί το Λόουτς ότι δεν βλέπει τις ευθύνες της πολιτικής "μη επέμβασης", της Αγγλικής και Γαλλικής κυβέρνησης, που εμπόδιζαν τη δημοκρατική Ισπανία να προμηθευτεί όπλα.

Πράγματι, η γαλλική κυβέρνηση (όπως και η ιμπεριαλιστική Μεγάλη Βρετανία) εμπόδιζε τη μεταφορά στρατιωτικού υλικού στην επαναστατημένη και μαχόμενη κατά του φασισμού Ισπανία, τη στιγμή που ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ προμήθευαν αφειδώς το στρατό του Φράνκο, η δε αεροπορία του Χίτλερ βομβάρδιζε τη Γκουέρνικα (Απρίλης 1937). Αντίθετα η ΕΣΣΔ έστειλε στρατιωτική βοήθεια. Αλλά γι΄ αυτή τη βοήθεια θα μιλήσουμε παρακάτω. Όμως, ο κονδυλοφόρος του Περισσού λησμονά μια "λεπτομέρεια". Στην κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου της Γαλλίας συμμετείχε και το σταλινικό γαλλικό ΚΚ. Κανείς απ΄ τους ηγέτες του ΚΚ Γαλλίας για να μη μιλήσουμε για τους σοβιετικούς δεν βγήκε να καταγγείλει την σοσιαλιμπεριαλιστική (εδώ ταιριάζει ο όρος) κυβέρνηση του Μπλουμ και να φύγει. Αντίθετα, αφού τους έστυψαν σα λεμονόκουπες, τους έδιωξαν, όταν είχαν καταστείλει την γαλλική εργατική τάξη και σφάξει την ισπανική εργατική τάξη.